Czym są opcje?

Ta treść została przygotowana we współpracy z CME Group.


Opcje są instrumentami finansowymi, które dają nabywcy prawo, ale nie obowiązek, do kupna lub sprzedaży aktywa bazowego po ustalonej cenie przed lub w określonym terminie. Takie umowy mogą być wykorzystywane w różnych celach, takich jak zabezpieczanie się przed ryzykiem, spekulacja czy generowanie dochodu.

Kluczowe elementy opcji:

• Aktyw bazowy: Aktyw, który opcja daje prawo kupować lub sprzedawać. Może to być akcja, towar, indeks akcji, indeks towarowy lub inny instrument finansowy.
• Cena wykonania (strike price): Ustalona cena, po której można kupić lub sprzedać aktyw bazowy.
• Data wygaśnięcia: Ostatni dzień, w którym opcję można zrealizować. Po tym terminie opcja wygasa i traci wartość, a sprzedający opcję nie ma już obowiązku wypełnienia umowy.
• Premia: Cena płacona przez nabywcę sprzedawcy w zamian za zawarcie kontraktu opcyjnego.

Rodzaje opcji:

• Opcje kupna (call): Dają nabywcy prawo, ale nie obowiązek, do kupna aktywa bazowego po cenie wykonania przed lub w dniu wygaśnięcia.
• Opcje sprzedaży (put): Dają nabywcy prawo, ale nie obowiązek, do sprzedaży aktywa bazowego po cenie wykonania przed lub w dniu wygaśnięcia.

Style opcji:

• Opcje europejskie: Mogą być wykonane wyłącznie w dniu wygaśnięcia.
• Opcje amerykańskie: Mogą być wykonane w dowolnym momencie aż do (i łącznie z) dniem wygaśnięcia.
• Opcje bermudzkie: Mogą być wykonane w określonych terminach przed wygaśnięciem.

Jak działają opcje

Kiedy inwestor kupuje opcję call, uzyskuje prawo, ale nie obowiązek, do kupna aktywa bazowego po cenie wykonania przed lub w dniu wygaśnięcia. Jeśli cena rynkowa aktywa wzrośnie powyżej ceny wykonania, inwestor może skorzystać z opcji, kupić aktywo po niższej cenie wykonania, a następnie sprzedać je po wyższej cenie rynkowej, osiągając zysk. Drugą stroną transakcji jest sprzedający (zwany również wystawcą), który ma obowiązek dostarczyć aktywo bazowe po uzgodnionej cenie, jeśli nabywca zdecyduje się skorzystać z opcji. 

Z kolei gdy inwestor kupuje opcję put, zyskuje prawo, ale nie obowiązek, do sprzedaży aktywa bazowego po cenie wykonania przed lub w dniu wygaśnięcia. Jeśli cena rynkowa spadnie poniżej ceny wykonania, inwestor może kupić aktywo po niższej cenie rynkowej i sprzedać je po wyższej cenie wykonania, osiągając zysk. Sprzedający (wystawca) jest zobowiązany nabyć aktywo bazowe po uzgodnionej cenie, jeśli kupujący zdecyduje się skorzystać z tej opcji.

Zalety opcji

• Dźwignia finansowa: Opcje pozwalają inwestorom kontrolować większą pozycję w aktywie bazowym przy stosunkowo niewielkim wkładzie początkowym.
• Zabezpieczenie (hedging): Opcje mogą być wykorzystywane do ograniczania lub kompensowania potencjalnych strat w innych inwestycjach, zapewniając formę ochrony.
• Generowanie dochodu: Inwestorzy mogą osiągać dochód, sprzedając opcje i pobierając premię.
• Elastyczność: Opcje pozwalają stosować wiele różnych strategii handlowych.

Wady opcji

• Utrata wartości w czasie (time decay): W miarę zbliżania się terminu wygaśnięcia, wartość opcji zwykle maleje, zwłaszcza jeśli aktywo bazowe nie porusza się w korzystnym kierunku.
• Złożoność: Opcje są złożonymi instrumentami finansowymi, wymagającymi solidnej wiedzy na temat wyceny, zmienności i mechaniki rynku.
• Ryzyko: Opcje mogą prowadzić do znaczących strat, jeśli rynek poruszy się w niekorzystnym kierunku lub jeśli strategie nie zostaną odpowiednio zarządzone.

Wnioski

Opcje to potężne narzędzia finansowe, oferujące szereg korzyści, takich jak dźwignia finansowa, zabezpieczenie czy generowanie dochodu. Jednak są to instrumenty złożone i obarczone ryzykiem, dlatego ważne jest dokładne zrozumienie ich działania. Dzięki starannemu rozważeniu kluczowych elementów i rodzajów opcji inwestorzy mogą skutecznie wykorzystać je do realizacji swoich celów finansowych.